موقعیت شهر تکاب را باید از زاویه‌های مختلفی مورد نظر قرار داد. این شهر در دوران پیش از اسلام بر سر بزرگراههای مهمی میان همدان، ارمنستان و آسیای صغیر قرار داشته‌ است. تکاب محل وجود چشمه ها، قنات ها و همچنین شاخه مهم رود ساروق می باشد. تکاب به معنای آب باریک و زیرزمینی است که این خود اشاره‌ به‌ آب کم و باریکی است که‌ در آنجا جاری باشد. همزمان تکاب به صورت اسم مرکب به معنای دره و زیرزمینی است که در بعضی جاها آب را در درون خود فرو برده‌ و در جاهای دیگر آنرا به‌ بیرون فوران داده‌ است. اینجا را شهر شیز، تیکان تپه و پیکان تپه هم گفته اند که ممکن است به علت وجود خارهای اطراف شهر باشد.

شهرستان تکاب دارای دهها اثر تاریخی مربوط به قبل و بعد از اسلام است. یکی از این آثارهای مهم تخت سلیمان می باشد که در 42 کیلومتری شمال شرقی تکاب واقع شده است. این بنای تاریخی مرکز آتشکده بزرگ ساسانی ها به نام آذرگشسب،یکی از سه آتشکده بزرگ و معروف آن دوران بوده‌ است که به صورت تپه‌ای با 20 متر ارتفاع از سطح زمین و قاعده‌ای بیضی شکل مشهود می باشد. تخت سلیمان از نظر موجودیت آبهای معدنی نیز که‌ در آن جاری است دارای اهمیت می باشد. این آب در طی هزاران سال در دل زمین می جوشیده و املاح خود را رسوب داده است. در وسط این تپه استخری نسبتا بزرگی قرار دارد. مقدار آبی که از طرفین آن سرازیر می گردد بیش از 40 لیتر در ثانیه می باشد. خرابه های متعددی بر روی این تپه باقی مانده است که برخی از مورخین آنها به‌ دوران پیش از اسلام و برخی آنها را به‌ دوران بعد از اسلام نسبت می دهند. شهر تاریخی شیز نیز در اینجا واقع بوده واحتمالاً به علت فعالیتهای آتشفشانی کوه زندان که‌ در فاصله 5/1 کیلومتری تخت سلیمان فعلی قرار دارد، ویران شده و آثاری نیز از آن به جاپی مانده است. در دوره اسلام و مغول نیز توجه زیادی به آبادانی این ناحیه شده است و مورخانی چون طبر ابن الفقیه،ابن خردادبه،یاقوت حموی وحمدالله مستوفی در کتابهای خویش به این ناحیه اشاره کرده اند.